Kratak izvod iz trgovačke istorije Brčkog

        U XIX i XX vijeku Brčko se naglo razvija i napreduje na ekonomskom i kulturnom polju. Od austrijske okupacije u njemu počinje do struji novi život rukovođen isključivo ličnim interesom austro-ugarskog finansijskog kapitala da poveća svoje profite putem eksploatacije jevtine radne snage i osigura tržište za svoje industrijske prozivode.
        Brčko postaje u XIX vijeku ekonomski i kulturni centar bosanske Posavine. Tada se uglavnom formiraju sve četiri mahale: Stara (Atik), Nova (Džedid), Varoš i Karanfil, grad se razvija kao izrazito trgovačko i industrijsko mjesto, naračito kada je 1830. osnovano Dunavsko parobrodsko društvo. Lađe ovog društva saobraćaju do Brčkog i odavde odnose suvu šljivu i žito. Oko 1850. godine grad je imao 300 muslimanskih i 60 pravoslavnih kuća. Krajem XIX vijeka iz Brčkog se izvozilo 250.000 - 300.000 centi suvih šljiva za Austriju, Njemačku, Englesku pa čak i u Ameriku. Preko Brčkog se uvozila i so iz Austrije i Rumunije za Bosnu.

        U drugoj polovini XIX vijeka Brčko kao trgovačko mjesto privlači mnoge ljude iz raznih krajeva Bosne, tako da je ono oko 1878. godine imalo blizu 3000 stanovnika. Ovamo je došlo nekoliko muslimana iz Srbije, među kojima i Aliaga Kučukalić, koji je kasnije postao jedan od najbogatijih trgovaca u gradu. Sa razvitkom grada na njegovoj terirorijj se podižu mnoge zgrade. Kako postojeći hanovi nisu bili pogodni za potrebe trgovaca iz susjednih austrijskih zemalja, Aliaga Kučukalić je sagradio novu zgradu u kojoj su bili u prizemlju magaze i dućani, a na spratu 7 soba za prenoćište.
        Septembra 1869. godine Brčko je preko Tuzle povezano telegrafom sa Sarajevom, a 1870. otvorena je pošta.
Početkom 1877. godine proradio je u Brčkom paromlin Toše Kojdića sa kapacitetom od 600 oka na sat.
        Godine 1880. podigli su jevreji svoj hram, koji je porušen 1942. godine. Današnja zgrada Bijele džamije (ili Džedid džamije) sagrađena je 1881. godine troškom Hadži Vasfihnume Zejčirović, a 1883. godine udaren je temelj katoličkoj crkvi. 11. avgusta 1886. godine podignuta je opštinska bolnica.
        Aliaga Kučukalić sagradio je 1891. godine hotel „Posavina". Po nacrtu arhitekte Viteka podigla je brčanska opština 1892. godine svoju vijećnicu. Ova zgrada, sagrađena u mavarskom stilu, još i danas je najreprezentativniji i najljepši objekat u gradu.
        Veliki željeznički most preko Save, dug 755 m sa 27 stubova, pušten je u promet 13. septembra 1894. godine i preko njega je tada Brčko povezano željeznicom sa Vinkovcima. Godine 1899. dobilo je Brčko električno osvjetljenje.

        Hoteli i banke

        Ugostiteljska privreda se vrlo sporo razvijala u Bosni i Hercegovini, Srbiji i Makedoniji gdje su se dugo zadržavali hanovi, aščinice, kafane i drugi ugostiteljski objekti iz turskog vremena. Hoteli, prenoćišta i gostionice počeli su se graditi uglavnom u vrijeme austrijske vladavine. U prvim fazama svoga razvoja ugostiteljstvo je bilo usko povezano sa razvojem trgovine. Tako su i prvi nosioci ove djelatnosti bili pretežno imućniji trgovci.
        O razvijenosti ugostiteljstva u Brčkom govore i podaci da je 1918. godine radilo pet hotela: «Posavina», «Central», «Orijent», «K caru austrijskom» i «Marija Kohova», jedno prenoćište (Kamenjašević) i poznati han «Čačak» koji je sagradio trgovac Alija Kučukalić koji je u Brčko doselio iz Čačka 1821. godine. Neki od tih objekata prestali su da rade, a podignuti su i novi, kao hotel «Srbija» i «Jugoslavija» u Brčkom.
        Bankarske institucije u Bosni i Hercegovini osnovane su relativno kasno. Početkom 20. vijeka osnovane su i domaće kreditne ustanove u formi zadruga i akcionarskih društava. Tako su u Brčkom postojale sljedeće bankarske institucije: Srpska Trgovinska banka, dd (dioničarsko društvo), Privredna Zemaljska banka, Hrvatska posavska banka, dd., Filijala Prve hrvatske štedionice, Muslimanska banka (lokalna) Filijala muslimanske centralne banke i Agrarna banka. O njihovom poslovanju biće govora i kasnije kada se bude prezentiralo poslovanje pojedinih trgovačkih porodica u Brčkom. Godine 1911. u Brčkom je osnovana Poštanska štedionica. Sve ove bankarske ustanove obavljale su i posredničke poslove i zastupale strane firme, vršile protivpožarno osiguranje i druge poslove.

        Prijem šljive od seoskih proizvođača voća na šljivarskoj pijaci ispred hotela «Posavina» u Brčkom 1899. godine.

        Svoje etivaže šljive u Brčkom imale su: Zemaljska banka (filijala), Centralna muslimanska banka, Agrarna banka (filijala), Srpska Trgovinska banka, Prva muslimanska banka, Hrvatska posavska banka. Slijede trgovci: Alija Kučukalić, Mehmedalija Hadžimehmedagić, Savo Uzunović, Ilija Marković, Stevo Cvjetković, Risto Kolaković, Đorđo i Tomo Papić, Ilija Stanišić, Savo Kolaković, Đoko Hadžić i drugi. Ovo je stanje iz 1929. godine i sigurno je da se taj redoslijed mijenjao u kasnijim godinama.
        Etivaže šljive koncentrisane su gotovo sve u Brčkom, glavnom tržištu šljive Drinske banovine osnovane 1981. godine...